Het land van meren, wijnen en bombastische architectuur. Met Skopje als hoofdstad heeft Noord-Macedonië een bijzonder uithangbord. De neo-klassieke bouwwerken langs de Vardar rivier blinken uit in grootsheid. Veel Nederlanders kennen het land van het meer van Ohrid maar de 30 bergtoppen boven de 2000 meter trekken steeds meer toeristen. Kortom een land waar van alles te beleven is.
In de republiek Noord-Macedonië wonen iets meer dan 2 miljoen Macedoniërs. Men spreekt er doorgaans Macedonisch en betaalt er in denars. Het Macedonisch is een Slavische taal, erg gelijkend op het Bulgaars, en wordt geschreven met een variant van het cyrillisch alfabet. De hoofdstad en tevens grootste stad van het land is Skopje, met zo’n 595 000 inwoners. Het land wordt omringd door bergtoppen. Bijna alle grenzen worden bepaald door bergtoppen van boven de 2000 meter. Vooral in het Sharr gebergte worden de helling goed gebruikt voor het outdoor toerisme. Hier vind je skigebieden en cat ski operaties.
“Ik neem je graag mee door Noord-Macedonië. Het is een land vol ruige bergen, diepe meren en authentieke dorpen. Van het kristalheldere Meer van Ohrid tot de toppen van de Sharr- en Babadagbergen: overal vind je natuur die uitnodigt tot hiken, skiën, mountainbiken en andere outdooravonturen. Als gids vertel ik ook over de complexe geschiedenis en identiteit. Hoe Noord-Macedonië jarenlang een naamgeschil had met Griekenland en hoe dat inmiddels officieel is opgelost”.
Overal herkent de geoefende reiziger een verscheidenheid aan culturele invloeden. Het land viel eeuwen onder Ottomaanse heerschappij, werd deel van het Servische rijk, werd tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog geregeerd door Bulgarije en was tussen 1945 en 1991 een deelstaat van communistisch Joegoslavië. In 1991 verklaarde de deelstaat zich onafhankelijk onder de naam Macedonië. In 1993 werd Noord-Macedonië lid van de Verenigde Naties. Het nieuwe land ondervond weinig tot geen gevolgen van de oorlogen die de rest van voormalig Joegoslavië zo verdeelden. Maar de meeste sprookjes hebben grimmige kanten, zo ook deze geschiedenis.
In 1998 brak er oorlog uit in buurland Kosovo. In eigen land kwam een extreem-nationalistische orthodoxe regering onder premier Georgievski aan de macht. Veel etnisch Albanese Kosovaren vluchten naar Noord-Macedonië, waar al een Albanese minderheid woonde. In deze regio organiseerde zich een guerrillabeweging, de UÇK-M of het Macedonisch Nationaal Bevrijdingsleger, die naar onafhankelijkheid streefde. Het kwam tot een gewapend conflict, dat hoewel van korte duur, niet vrij van oorlogsmisdaden was.
Met iets meer dan twee miljoen inwoners, maar voelt Noord-Macedonië aan als een veel groter verhaal. De grootste groep zijn de etnische Macedoniërs, gevolgd door een aanzienlijke Albanese minderheid, en kleinere gemeenschappen van Turken, Roma, Serviërs, Bosniakken en Vlachen. Het is een bonte mix die je niet alleen in de gezichten op straat ziet, maar ook in de talen die je opvangt, de muziek die uit open ramen klinkt en de geuren die uit keukens ontsnappen. Hoewel de spanningen uit het verleden nog hier en daar voelbaar zijn, is het dagelijkse leven vaak een oefening in samenleven. Je drinkt er ’s ochtends koffie in een bar waar Macedonisch en Albanees door elkaar zoemen, en eet ’s avonds burek bij een bakker die z’n recept van zijn Turkse grootvader heeft geërfd. Het land leeft van zijn diversiteit – soms chaotisch, maar vooral ontzettend mooi!
Noord-Macedonië is een landlocked country in het hart van het Balkanschiereiland. Het land ligt ingesloten tussen Servië in het noordoosten, Kosovo in het noordwesten, Albanië in het westen, Griekenland in het zuiden en Bulgarije in oosten. Geen kust dus, maar wel massa’s meren en rivieren, waarvan het Meer van Ohrid het grootste en Vardar de langste (respectievelijk meer en rivier) is. Klinkt een beetje zoals plaatsnamen uit The Lord of the Rings horen we u denken. Wel, ook het bergachtige landschap met meer dan zestien tweeduizenders, diepe kloven en ravijnen, bruine beren, wolven en jakhalzen doen denken aan het land van elven, nimfen en wandelende bomen. Een sprookje van een land.
Wie Noord-Macedonië bezoekt, ontdekt een land dat nog niet wordt overspoeld door massa’s toeristen. Hier is geen jacht op de perfecte Instagramspot, maar ruimte om echt te verdwalen – in geplaveide straatjes, bergdorpen waar de tijd stilstaat en markten waar je nog moet onderhandelen voor je handvol kruiden. Wandelaars vinden hun weg over oude herderspaden, kajakkers glijden langs steile kliffen, en foodies – zoals wij – verliezen zich in lange lunches waar de glazen nooit leeg blijven. Maar maak je vooral geen zorgen! Wij gaan in de eerste plaats zekef op pad om bergen af te sjeezen, poeder te pakken, maar een mens moet eten. En laat Noord-Macedonië (net als de rest van de Balkan) nu net bekend staan om zijn cuisine. Hét gerecht bij uitstek is tavče gravče – een bonenschotel die veel spannender proeft dan dat ie klinkt. Daarnaast doen we ons te goed aan gjomleze, makalo, rijkelijk met ajvar besmeerde broodjes, kruidige worst, stevige kazen en wijnen van eigen bodem. Kortom, Noord-Macedonië bouwt langzaam aan zijn toeristische verhaal, maar doet dat op zijn eigen tempo: zonder haast, met veel hart, en af en toe met een beetje chaotisch met een flesje Rakija op het midden van de tafel.
In het centrum van de Balkan ligt een avontuurlijke wintersport Servië en Kosovo op je te wachten. Een waanzinnige reis naar twee regio’s die een haat-liefde verhouding met elkaar hebben. De reis begint in Skopje, de hoofdstad van Noord-Macedonië. In Servië skiën we in het grote skigebied Kopaonik.
