Kosovo, een complex land

Kosovo is Europa’s jongste land. Eén van Europa’s armste ook. De strijd om onafhankelijkheid heeft zijn sporen nagelaten. Het land wordt slechts gedeeltelijk erkend (96 van de 193 leden van de Verenigde Naties erkennen de onafhankelijk van de Republiek Kosovo) en tot op de dag van vandaag zijn er VN-vredestroepen aanwezig.

UNMIK

Kosovo werd sinds het einde van de Kosovo-oorlog bestuurd door de VN-missie UNMIK (United Nations Interim Administration Mission in Kosovo). In 2008 werd een nieuwe grondwet van kracht waarmee Kosovo de leiding over eigen land kreeg: voortaan mag het land zelf verkiezingen organiseren, krijgt het voor het eerst een minister van Buitenlandse Zaken, een centrale bank en een nieuw volkslied, en kondigt de Kosovaarse president de wetten af, in plaats van de VN. Politie en justitie blijven voorlopig in handen van UNMIK.

De onduidelijke status van Kosovo heeft verregaande gevolgen, niet in het minst op economisch vlak. Het land heeft één van de minst ontwikkelde economieën van Europa. Ook corruptie vormt een serieus probleem. Het is daarom niet eenvoudig om buitenlandse investeringen aan te trekken.

Kosovo, explore the new born

Toch heeft Kosovo meer dan genoeg te bieden. The Great Outdoors, in de zomer én de winter, een uitstekende cuisine en een jonge en ondernemende bevolking. Omgeven door bergen, grenst het land aan Albanië, Servië, Montenegro en Noord-Macedonië. Kosovo heeft een oppervlakte van 10.887 km² en telt zo’n 1,8 miljoen inwoners. De grootste stad is hoofdstad Pristina, met zo’n 200.000 inwonenden. De Kosovaren spreken doorgaans Albanees, zijn islamitisch en betalen in euro. Behalve in het noorden van het land, waar men Servisch spreekt, in dinar betaalt, en geen Birra Peja maar Jelen drinkt. Het mag duidelijk zijn dat Kosovo een complex stuk geschiedenis met zich meedraagt. Het is dan ook niet simpel om deze kort en genuanceerd uit de doeken te doen. We doen ons best.

Kosovo’s geschiedenis in een notendop

De beginjaren van Kosovo

In den beginne (reken 1000 v.Chr.) werd Kosovo bevolkt door Illyrische stammen, die het land tussen de Donau en de Adriatische kustlijn bewoonden en bekend stonden als vervaarlijke zeerovers. Rond de eerste eeuw v.Chr. kwamen de Romeinen (nogal veroveringsgezind en bovendien niet bang voor “barbaren”). De Romeinen brachten zowel het christendom als het Latijnse abc naar deze regionen. Van de Illyriërs bleef alleen hun taal achter – de basis voor het huidige Albanees. Iets later (vijfde eeuw) staken Slavische stammen de Donau over. Deze Zuidelijke Slaven vestigden zich in de streek die later Joegoslavië zou gaan heten (joego is Russisch voor zuiden). Zij brachten het cyrillische alfabet en de orthodoxe kerk mee. De stammen verenigden zich (rond de twaalfde eeuw) in het grote Servische Rijk. In de veertiende eeuw komt er nog een partij bij piepen: de Ottomanen vinden dat de tijd rijp is voor een uitbreiding van hun rijk en stormen de Balkan binnen. Ze behalen een belangrijke overwinning tijdens wat later de Slag op het Merelveld genoemd zal worden (28 juni 1389 – handig voor de quizzers onder jullie). Exit Servische, enter Ottomaanse Rijk.

Verdeeldheid en macht

Deze vroege geschiedenis is belangrijk omdat het goed laat zien dat de verdeeldheid in de Balkan, en in Kosovo in het bijzonder, al heel ver teruggaat. We hebben hier niet voldoende ruimte om de complete geschiedenis van Kosovo uit de doeken te doen (daar valt nog uren over te vertellen, discussiëren en disputeren), maar aarzel niet om ons of onze gidsen ernaar te vragen. Met veel plezier doen we alle details uit de doeken.

De volgende eeuwen kenmerken zich door een constante strijd om de macht over de Servische gebieden. Grote spelers zijn de Turken (Ottomanen), de Serven, Oostenrijk-Hongarije, de Albanezen en ook de Russen laten zich gelden (tijdens de Russisch-Turkse oorlog brengen de Russen een nederlaag aan de Turken, wat de solidariteit tussen Rusland en Servië fundeerde). We hebben de Balkanoorlogen aan het begin van de 20e eeuw, de moord op de Oostenrijkse troonopvolger Frans Ferdinand te Sarajevo in 1914 wat volgens sommigen de Eerste Wereldoorlog ontketende. Vervolgens dus twee wereldoorlogen, het Koninkrijk der Serviërs, Kroaten en Slovenen, het communistische Joegoslavië van Tito, zijn dood in 1980 en het daaropvolgende uiteenvallen van de bondsstaat, de gewapende conflicten om onafhankelijkheid, de Kosovo-oorlog van 1996-1999, en het uiteindelijke uitroepen van de onafhankelijke Republiek Kosovo in 2008.

Zo, een hele boterham. Maar nu kan je tenminste iets vertellen over het land waar je gaat skiën of boarden. Wij kunnen alvast niet wachten om je mee te nemen naar Peja en Prizren, om te gaan catskiën in de Bogë vallei, om ons te wagen aan een via ferrata in de Rugova Canyon en te gaan sjezen in Brezovica. Jij ook niet?